Δημοτικές εκλογές 2019. Πότε και πως ψηφίζουμε
Η αναλυτική εγκύκλιος του Υπουργείου Εσωτερικών για τις δημοτικές εκλογές 2019
1. Χρόνος διενέργειας των εκλογών
Οι εκλογές για την ανάδειξη των δημοτικών αρχών της νέας δημοτικής περιόδου που αρχίζει την 1η Σεπτεμβρίου 2019 και λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2023, 11 θα γίνουν την Κυριακή 26 Μαΐου 2019.
Στις εκλογές αυτές ψηφίζουμε για την ανάδειξη:
– δημάρχων,
– δημοτικών συμβούλων,
– συμβούλων κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων,
– προέδρων κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό έως και τριακοσίων (300) κατοίκων.
Η ψηφοφορία θα αρχίσει την 7η πρωινή και θα λήξει την 7η βραδινή της ίδιας ημέρας
Σε περίπτωση επανάληψης της ψηφοφορίας, αυτή θα διεξαχθεί την επόμενη Κυριακή 2 Ιουνίου 2019, με ίδια ώρα έναρξης και λήξης.
Σε περίπτωση που η ψηφοφορία δεν διεξαχθεί, για οποιοδήποτε λόγο σε ένα δήμο ή σε ένα ή περισσότερα εκλογικά τμήματα, θα λάβει χώρα την Τετάρτη 29 Μαΐου 2019 ή την Τετάρτη 5 Ιουνίου 2019, αντίστοιχα.
2. Εκλογείς και Εκλόγιμοι
2.1 Εκλογικό δικαίωμα Δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές εκλογές έχουν:
α. όλοι οι δημότες του δήμου που σωρευτικά:
– έχουν συμπληρώσει το 17 έτος της ηλικίας τους, δηλαδή έχουν γεννηθεί μέχρι και 31 Δεκεμβρίου 2002,
– είναι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο του δήμου
β. οι πολίτες των λοιπών 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια, αλλά που σωρευτικά:
– κατοικούν στην Ελλάδα,
– έχουν συμπληρώσει το 17 έτος της ηλικίας τους, δηλαδή έχουν γεννηθεί μέχρι και 31 Δεκεμβρίου 2002,
– είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του δήμου όπου κατοικούν, μέχρι και τις 28 Φεβρουαρίου 2019.
Η άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διαμένουν στην Ελλάδα ενόψει των δημοτικών εκλογών της 26ης Μαΐου 2019 αναπτύσσεται αναλυτικά στην υπ’ αριθμ. 38/απ77029/24.12.2018 (ΑΔΑ:6ΧΜΗ465ΧΘ7-ΜΜΑ) εγκύκλιο της Διεύθυνσης Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών. Αναφορικά με τη συμμετοχή των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου στις προσεχείς δημοτικές εκλογές θα εκδοθεί νεότερη εγκύκλιος οδηγία.
Δεν έχουν δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές εκλογές όσοι εκ των ανωτέρω έχουν στερηθεί το εκλογικό δικαίωμα, δηλαδή όσοι βρίσκονται σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση και όσοι στερήθηκαν το δικαίωμα αυτό λόγω αμετάκλητης ποινικής καταδίκης, και εφόσον η στέρηση αυτή υφίσταται κατά το χρόνο διεξαγωγής των εκλογών.
Επίσης, δεν έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι οι ομογενείς, οι νόμιμα διαμένοντες υπήκοοι τρίτων χωρών και οι πολίτες χωρών της ΕΖΕΣ, καθώς είχαν κριθεί ως αντισυνταγματικές24 οι διατάξεις των άρθρων 14επ του ν.3838/2010 και, ακολούθως, καταργήθηκαν με το ν.4244/2014 (Α’ 60).
2.2 Εκλογείς
Ειδικότερα, για καθεμιά από τις παρακάτω περιπτώσεις ανάδειξης δημοτικών και κοινοτικών αρχών, ψηφίζουν:
– για δήμαρχο και δημοτικούς συμβούλους: όλοι οι δημότες εκλογείς, οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους του δήμου και οι πολίτες των λοιπών 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του δήμου όπου κατοικούν.
– για συμβούλους των κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων: μόνο οι δημότες εκλογείς που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους της οικείας κοινότητας και οι πολίτες των λοιπών 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους της οικείας κοινότητας του δήμου όπου κατοικούν.
– για προέδρους των κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό έως και τριακοσίων (300) κατοίκων: μόνο οι δημότες εκλογείς που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους της οικείας κοινότητας, και οι πολίτες των λοιπών 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους της οικείας κοινότητας του δήμου όπου κατοικούν.
2.3 Άσκηση εκλογικού δικαιώματος
Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική.
Από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται:
– Οι κάτοικοι του εξωτερικού,
– Όσοι έχουν υπερβεί το 70 έτος της ηλικίας τους,
– Όσοι διαμένουν την ημέρα της ψηφοφορίας σε απόσταση μεγαλύτερη από 200 χιλιόμετρα από το εκλογικό τμήμα όπου ψηφίζουν.
Στις δημοτικές εκλογές δεν συντάσσονται εκλογικοί κατάλογοι ετεροδημοτών και οι εκλογείς ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα αποκλειστικά και μόνο στο δήμο όπου είναι δημότες, όπως προκύπτει από το άρθρο 2, παρ. 1 του ν.3146/2003 (Α’ 125),29 όπως έχει κωδικοποιηθεί με το άρθρο 95 του π.δ.26/2012.
Επίσης δεν συντάσσονται ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι για τους κρατούμενους και τους ναυτικούς
Ειδική άδεια για τη διευκόλυνση στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος χορηγείται από την υπηρεσία τους στους:
– Δικαστικούς λειτουργούς και υπαλλήλους,
– Δημόσιους πολιτικούς υπαλλήλους,
– Στρατιωτικούς που υπηρετούν με οποιαδήποτε ιδιότητα στις ένοπλες δυνάμεις, την ελληνική αστυνομία και το λιμενικό σώμα,
– Υπαλλήλους Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΝΠΔΔ, τραπεζών και δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, εφόσον την ημέρα της ψηφοφορίας δεν διαμένουν στο δήμο, όπου ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα και με την προϋπόθεση ότι δεν παρεμποδίζεται η ομαλή λειτουργία των υπηρεσιών.
Ανάλογη άδεια είναι δυνατό να λάβει και το προσωπικό των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα, με σχετική απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Επισημαίνεται ότι στην κείμενη νομοθεσία δεν υφίσταται πρόβλεψη παροχής άδειας σε υπαλλήλους ή εργαζομένους για τη διενέργεια προεκλογικής εκστρατείας.
Εγκύκλιος υπ’ αριθμ. 12 για τη διενέργεια των εκλογών της 26ης Μαΐου 2019 για την ανάδειξη ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ . . . . .. . .. . .. . .. . .. . ..5
ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ . . . . .. . .. . ..8
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ . . . . .. . .. . .. . …12
ΠΙΝΑΚΕΣ. . . . .. . .. . .. . .. . .. . ..13
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ . . . . .. . .. . .. . .. . .14
ΕΚΛΟΓΕΣ ΓΙΑ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ . . .. . .14
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’. . . . .. . .. . .. . .. . ….14
ΕΚΛΟΓΕΣ – ΕΚΛΟΓΕΙΣ – ΕΚΛΟΓΙΜΟΙ . . . . ..14
1. Χρόνος διενέργειας των εκλογών . . ….14
2. Εκλογείς και Εκλόγιμοι . . . . .. . ….15
3. Κωλύματα Εκλογιμότητας. . . . . . .23
4 . Ασυμβίβαστα . . . . .. . .. . . . .42
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’. . . . .. . .. . .. . .. . ….51
ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ – ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ . . .. . .. . .. . .. . .51
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ . . .. . . . .51
1. Κατάρτιση συνδυασμού για το δημοτικό συμβούλιο . . .. . .. . ..51
2. Ποσόστωση υποψηφίων από κάθε φύλο . . .. . .. . .. . .. . ..53
3. Δήλωση κατάρτισης συνδυασμών για το δημοτικό συμβούλιο . . ….55
4. Δικαιολογητικά υποψηφίων . . . . …..56
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ . . . . .. . .. . .. . .. . ….61
ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ – ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ . . .. . .. . .. . .. . .61
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ . . .. . .. . …….61
1. Υποψηφιότητες . . . . .. . .. . ……62
2. Ανάδειξη συμβουλίων κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό άνω των
τριακοσίων (300) κατοίκων . . . . .. . .62
3. Ποσόστωση υποψηφίων από κάθε φύλο . . .. . .. . .. . .. . ..63
4. Δήλωση κατάρτισης συνδυασμών κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό
άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων. . …66
5. Δήλωση υποψηφιότητας προέδρων κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό
έως και τριακοσίων (300) κατοίκων . . ….67
6. Δικαιολογητικά υποψηφίων συμβούλων κοινότητας με πληθυσμό άνω
των 300 μόνιμων κατοίκων και υποψηφίων προέδρων κοινότητας με
πληθυσμό έως 300 μόνιμων κατοίκων. . .68
7. Αντικατάσταση υποψηφίων που παραιτήθηκαν ή απεβίωσαν. . ……71
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’ . . . . .. . .. . .. . .. . ..73
ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ. . .. . .. . .. . .. . …..73
1. Ανακήρυξη συνδυασμού υποψηφίου δημάρχου και δημοτικών
συμβούλων. . . . .. . .. . .. . . . .73
2. Ανακήρυξη συνδυασμού υποψηφίων συμβούλων κοινότητας με μόνιμο
πληθυσμό άνω των 300 κατοίκων. . …….74
3. Ανακήρυξη υποψηφίων προέδρων κοινότητας με μόνιμο πληθυσμό έως
και 300 κατοίκων. . . . .. . .. . . . .74
4. Κοινοποίηση. . . . .. . .. . .. . …75
5. Πρόγραμμα εκλογής . . . . .. . …….75
6. Δικαιώματα συνδυασμών και υποψηφίων που ανακηρύχθηκαν. . …76
7. Υποχρεώσεις υπηρεσιών . . . . .. . .76
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε’. . . . .. . .. . .. . .. . ….79
ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΑ . . . . .. . .. . .. . .. . ..79
1. Γενικά. . . . .. . .. . .. . .. . ….79
2. Περιεχόμενο των ψηφοδελτίων . . ……79
3. Σταυροί προτίμησης. . . . .. . . . .85
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ . . . . .. . .. . .. . ……87
ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ . . . . .. . .. . . . .87
Γενικά . . . . .. . .. . .. . .. . …….87
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’. . . . .. . .. . .. . .. . ….89
ΕΚΛΟΓΗ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ . . . . .. . ….89
1. Εκλογή δημάρχου. . . . .. . .. . …89
2. Κατανομή εδρών δημοτικού συμβουλίου μεταξύ των συνδυασμών….90
3. Κατανομή εδρών δημοτικού συμβουλίου ανά εκλογική περιφέρεια ….92
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’. . . . .. . .. . .. . .. . ….96
ΕΚΛΟΓΗ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ. . . . ……96
1. Κατανομή εδρών του συμβουλίου της κοινότητας με πληθυσμό άνω
των τριακοσίων (300) μόνιμων κατοίκων . . .. . .. . .. . .. . …..96
ΠΙΝΑΚΑΣ 8 . . . . .. . .. . .. . . . .96
2. Εκλογή συμβούλων κοινότητας άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων.97
3. Εκλογή προέδρου κοινότητας κάτω των τριακοσίων (300) κατοίκων..98
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ . . . . .. . .. . .. . .. . ..99
ΕΝΝΟΜΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ . . . . .. . .. . …….99
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’. . .. . .99
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’. . . . .. . .. . .. . .. . ..100
ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ – ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΕΚΛΟΓΗΣ . . .. . .. . .. . .. . …100
ΠΙΝΑΚΑΣ 9 . . . . .. . .. . .. . ……102
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ . . . . .. . .. . .. . .. . ..105
ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ. . . . .. . .. . .. . .. . …..105
1. Δικαίωμα υποβολής και περιεχόμενο ένστασης – διαδικασία εκδίκασης
. . .. . …..105
2. Προθεσμία – αρμόδιο δικαστήριο. . …110
3. Αίτηση αναίρεσης . . . . .. . .. . .111
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. . . . .. . .. . .. . .. . …113
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ . . .. . .. . .. . .. . ….113
1. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
ΜΕΤΑΔΗΜΟΤΕΥΣΗΣ. . . . .. . .. . ..114
2. Υποδείγματα Υπεύθυνων Δηλώσεων. . .. . .. . .. . .. . …….123
3. ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ. . . . ….126
4. Εκλογικές Διατάξεις για την ανάδειξη των δημοτικών αρχών . . ….171